تأثیر عامل سیاسی بر مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری (مطالع? موردی: دوره های ششم تا نهم انتخابات در سال های 84-1372 )

فرضیه اصلی تحقیق حاضر این است که : بهبود سیاست داخلی دولت ها در دور? مورد مطالعه(مانند کمک به افزایش رقابت جناح ها و ظهور احزاب جدید، افزایش اقتدار و ثبات سیاسی و...) و بهبود سیاست خارجی(مانند تنش زدایی منطقه ای و بین المللی، گسترش روابط با کشورها و...) در روند افزایش مشارکت مردم در چهار دور? مورد نظر انتخابات ریاست جمهوری، نقش بسیار موثری داشته است. مکانیزم انتخابات مشارکتی و رقابت آمیز و نهادمند شدن آن، ابزاری اساسی برای رشد دمکراسی است. مشارکت سیاسی نهادینه و بالا به عنوان امتیاز یک نظام سیاسی مردم سالار، تحت تأثیر علل و عوامل مختلفی از جمله «عامل سیاسی» قرار دارد. در این تحقیق، تأثیر «عامل سیاسی» به مفهوم «سیاست داخلی و خارجی» دولت جمهوری اسلامی ایران، بر روند میزان و سطح مشارکت در چهار دور? انتخابات ریاست جمهوری طی سال های 1372 تا 1384، بررسی می شود. با بهره گیری از رهیافت های متنوع «اثبات گرایی، کارکردگرایی، رفتارگرایی، انتخاب عقلایی» در حوزه های «جامعه شناسی سیاسی، اقتصاد سیاسی و روان شناسی سیاسی»، این تحقیق نشان می دهد که «عامل سیاسی داخلی و خارجی» به تنهایی قادر به تضمین افزایش مشارکت نیست و تأثیر قدرتمند سایر «عوامل فکری، فرهنگی، اقتصادی و ساختاری» می تواند تأثیر عامل سیاسی را به حداقل برساند. انتخابات هفتم از این منظر می تواند مصداق دیدگاه «مبادله در رهیافت کارکرد گرایی»، و از جهاتی «انتخاب عقلایی و نیاز فرهنگی» باشد، حال آنکه انتخابات هشتم و نهم عمدتاً در چارچوب «مبادله و انتخاب عقلایی»، قابل تفسیرند.